W 2017 roku udało się nam ograniczyć spadek skorygowanej EBITDA do poniżej 5% wobec spadku o około 10% rocznie w dwóch poprzednich latach. Można wskazać trzy główne czynniki, które się na to złożyły.

Warto przy tym zaznaczyć, że tradycyjna telefonia przewodowa podlega strukturalnej erozji, co stale obciąża nasze wyniki.

Wymieniłbym tu dwa czynniki.

Pierwszy z nich był związany z obowiązującymi od czerwca zmianami regulacji roamingowych w Unii Europejskiej. Zmiany te wpłynęły na całą branżę telekomunikacyjną w Polsce. Klienci bardzo szybko przyzwyczaili się do darmowych usług roamingowych. Przesył danych w roamingu na obszarze Unii Europejskiej w szczycie sezonu urlopowego wzrósł w porównaniu z ubiegłym rokiem ponad dwudziestokrotnie. Niestety, wyższe przychody z ruchu przychodzącego nie wystarczyły by to zrównoważyć, gdyż liczba osób przyjeżdżających do Polski z innych krajów UE jest wielokrotnie mniejsza od liczby Polaków podróżujących za granicę w celach biznesowych i turystycznych. W efekcie, te zmiany regulacyjne miały znaczący niekorzystny wpływ na nasze wyniki finansowe w 2017 roku.

Chciałbym także wspomnieć o wyzwaniach dotyczących procesu inwestycyjnego, który obejmuje rozbudowę sieci światłowodowej. To wielkie przedsięwzięcie, wymagające olbrzymiego wysiłku i współpracy kilkudziesięciu firm. W drugim półroczu napotkaliśmy wąskie gardło związane z ograniczonym potencjałem podwykonawców. Było to wynikiem wzrostu zapotrzebowania na usługi budowlane nie tylko w Polsce, ale także w krajach sąsiednich. Udało nam się jednak poradzić z tą sytuacją i nie wpłynęło to na całkowitą wysokość naszych nakładów inwestycyjnych.

Generowane przez Spółkę środki pieniężne rzeczywiście obniżyły się bardziej niż EBITDA. Wynikało to przede wszystkim ze znacznie wyższego niż w 2016 roku zapotrzebowania na kapitał obrotowy. Jest to w dużej mierze związane z rozłożeniem w czasie korzyści z różnych przedsięwzięć.

Dobrym przykładem w tym zakresie jest nasz program finansowania łańcucha dostaw. W 2016 roku zwróciliśmy się do niektórych dostawców o podpisanie umów faktoringu odwrotnego, co uwolniło znaczącą część kapitału obrotowego i poprawiło przepływy pieniężne za tamten rok. W 2017 roku kontynuowaliśmy ten program, a nawet nieco go rozszerzyliśmy; jednak w ujęciu rocznym, niekorzystna zmiana kapitału obrotowego z tego tytułu wyniosła blisko 100 mln zł. W 2018 roku przewidujemy znacznie niższy wzrost zapotrzebowania na kapitał obrotowy.

Naszą ambicją jest to, by rok 2018 był dla Orange Polska pierwszym rokiem od ponad dekady, w którym nie nastąpi spadek skorygowanej EBITDA. Moim zdaniem, widoczna poprawa wyników w ubiegłym roku oznacza, że jesteśmy na dobrej drodze, by osiągnąć ten cel.

Oczekujemy dalszych korzyści ze strategii konwergencji oraz monetyzacji inwestycji w sieć światłowodową. Konwergencja to nasz wyróżnik: źródło przewagi nad konkurencją, a jednocześnie doskonałe narzędzie do budowania lojalności klientów. Uważamy, że w konwergencji nadal tkwi duży potencjał, który będziemy się starali wykorzystać w 2018 roku. Rozbudowując sieć światłowodową szybko likwidujemy lukę technologiczną względem operatorów kablowych. W tym roku zamierzamy objąć zasięgiem tej sieci kolejny milion gospodarstw domowych. Korzyści z tych dużych inwestycji będą coraz bardziej widoczne w wynikach finansowych. W 2017 roku podpisaliśmy umowę o roamingu krajowym z Play, która stanie się dla nas kolejnym źródłem przychodów i zysków w tym roku. Umowa pozwoli na lepszą monetyzację inwestycji w sieć poprzez gwarancję minimalnego poziomu przychodów. Te korzystne czynniki powinny w coraz większym stopniu równoważyć strukturalną erozję w obszarze tradycyjnych usług telefonicznych.

Planujemy kontynuować ukierunkowaną na wartość strategię komercyjną. Należy jednak zaznaczyć, że chociaż oszczędności po stronie kosztów sprzedaży w znacznej mierze przyczyniły się do poprawy wyników w 2017 roku, to tego efektu nie da się powtórzyć w tym roku. Warunkiem koniecznym stabilizacji EBITDA jest zatem przyspieszenie optymalizacji kosztów pośrednich. Będzie to możliwe między innymi dzięki realizacji nowej Umowy Społecznej, którą zawarliśmy w grudniu.

MSSF 15 to nowy standard rachunkowości, który mamy obowiązek przyjąć w 2018 roku. Dotyczy rozpoznania przychodów i prowizji od sprzedaży. Standard ten wpływa na moment rozpoznania przychodu tylko wtedy, gdy usługa jest sprzedawana razem z urządzeniem (zwykle telefonem komórkowym), które jest subsydiowane, to znaczy sprzedawane poniżej kosztu zakupu. W przypadku takich pakietów, rozpoznanie przychodów jest inaczej rozłożone w czasie: wyższy przychód jest rozpoznawany w chwili sprzedaży, a niższy – przez okres obowiązywania umowy.

Wpływ przyjęcia standardu MSSF 15 – zamiast standardu MSR 18, który obowiązywał do 2017 roku – na wyniki finansowe zależy głównie od trendu w polityce subsydiowania sprzętu. Jeżeli ten trend jest stabilny, skutki zmiany są neutralne. Jeżeli poziom subsydiów się zwiększa, to wpływ jest pozytywny. Jednak w Orange Polska, w wyniku zorientowania na generowanie wartości, w 2017 roku znacząco zmniejszyliśmy subsydiowanie telefonów. To w dużym stopniu przyczyniło się do poprawy naszych wyników finansowych w ubiegłym roku. Jednak ponieważ subsydia maleją, to pod standardem MSSF 15 EBITDA jest niższa. Oczekujemy, że mimo utrzymania obecnej strategii komercyjnej, w przyszłości ten wpływ będzie się zmniejszał, a nawet całkowicie zniknie.

Zdaję sobie sprawę, że ta kwestia nie jest prosta i może budzić obawy wśród akcjonariuszy. Chcę podkreślić, że to zmiana czysto księgowa, która nie wpływa na bazowe trendy biznesowe ani, naturalnie, na wysokość generowanych środków pieniężnych. Ponadto, aby zapewnić ciągłość prezentacji wyników względem wcześniejszych trendów biznesowych oraz umożliwić społeczności inwestorów śledzenie postępów w realizacji naszego długoterminowego planu, będziemy przedstawiać wyniki finansowe za 2018 rok także według starego standardu rachunkowości.

Jesteśmy świadomi, że dywidenda jest ważna dla inwestorów, szczególnie w branży telekomunikacyjnej, i w przyszłości zamierzamy wrócić do jej wypłacania. Kluczowym warunkiem, żeby to nastąpiło, jest skuteczne odwrócenie trendów finansowych, zapewniające trwały wzrost EBITDA i generowanych środków pieniężnych. Jak stwierdziłem we wrześniu, przy przedstawianiu nowej strategii, jeżeli przywrócenie wzrostu się urzeczywistni, to z dzisiejszej perspektywy można przewidywać wypłatę dywidendy w 2020 roku z zysku za 2019 rok. Jednak nie możemy się do tego dzisiaj zobowiązać. Będziemy także musieli uwzględnić przyszłe potrzeby inwestycyjne, zwłaszcza w odniesieniu do technologii 5G.